Belgische Binnenvaart Schepen Database - BBS

De Belgische Binnenvaart telt nu nog een paar duizend schepen. Ooit was dit anders. Van de honderden scheepswerven zijn er slechts een handvol over en vele schepen zijn inmiddels verdwenen. Als u weet dat er bijvoorbeeld:

• In 1900 waren er ruim 1100 Baquets de Charleroi.
• Scheepswerf Vandamme in Baasrode bouwde tussen 1894 en 1903 7 Baquets de Charleroi., 57 klipperaken, 16 spitsen, 12 Rijnkassen, 10 stoomsleepboten en 9 Walen.
• In 1908 trad de Wet op de Scheepshypotheek in voege. Hierdoor konden heel wat nieuwe schepen gebouwd worden.
• Tussen 1920 en 1926 werden er in Duitsland 640 sleepspitsen (Duitse P / Gross Numéro) gebouwd als herstellingsschip.
• In 1920 waren er 4709 sleepschepen, goed voor een tonnage van 1063070 ton en 638 motorschepen goed voor een tonnage van 40772 ton.
• In 1931 waren er 5591 sleepschepen, goed voor een tonnage van 2123398 ton en 1897 motorschepen goed voor een tonnage van 343414 ton.
• Het Belgisch waterwegennet bestond in 1935 uit 1648,7km was bevaarbare waterwegen, waarvan 849,1km gekanaliseerd en 799,6km natuurlijke waterwegen.
• In 1936 waren er in Thuin 1104 schipperfamilies op minder dan 5000 inwoners.
• In 1938 waren er 4801 sleepschepen, goed voor een tonnage van 1883038 ton en 2200 motorschepen goed voor een tonnage van 581677 ton.
• In 1945 waren er 67 scheepswerven die binnenvaartschepen bouwden.
• In 1947 waren er ruim 6000 spitsen
• In 2008 werden er door de 'Internationale Vereniging het Rijnschepenregister' 1795 vrachtschepen en 164 duw- en sleepboten geregistreerd

Over de Belgische binnenvaart is relatief weinig neergeschreven, dit in vergelijking met andere landen zoals Frankrijk, Duitsland en Nederland. De beschikbare informatie is vaak onvolledig en / of helemaal niet gedocumenteerd of niet publiekelijk toegangkelijk. Wat we hebben aan informatie is verspreid.

Aan boord van ons museum krijgen we vele vragen binnen van familieleden die op zoek zijn naar het schip van hun (groot)ouders of andere familieleden. Zoeken op schippersnaam is met de huidige bronnen uitgesloten. De weinige lijsten die beschikbaar zijn, werden alfabetisch op scheepsnaam opgesteld. Bouwwerven worden niet vermeld, hooguit een plaats waar het schip gebouwd werd. Die registratiegegevens komen dan vaak nog van de schipper zelf.

In de loop der jaren worden schepen vaak verbouwd, gemotoriseerd en hergemotoriseerd. Schepen worden verlengd of worden van vracht- naar passagiersschip omgebouwd, etc... De meeste schepen veranderen meermaals van eigenaar. Sommige schepen worden verkocht naar de sloop en komen nadien alsnog opnieuw in de beroepsvaart of worden tot woonschip omgebouwd.

Aan de hand van deze databank trachten wij al deze informatie te bundelen en een overzichtelijk totaalbeeld weer te geven, want naast de schepen en de schippers is er nog veel meer die betrekking heeft op de binnenvaart zoals scheepswerven, waterwegen, bruggen en sluizen, schippersinternaten, .... . Vele elementen langs onze waterwegen zijn inmiddels verdwenen. Hiervan rest ons vaak enkel nog herinneringen of een ansichtkaart. Die laatste worden toegevoegd indien ze beschikbaar zijn. Er is ook gewerkt aan een integratie met het online geo-platform OpenStreetMaps zodat u als geïnteresseerde weet waar iets zich bevindt of bevond.

Vanaf versie 1.0i is ook het archief en de beeldbank gekoppeld aan de schepen, schippers of scheepswerven. Momenteel zijn er reeds 1650 documenten gekoppeld aan de schepen.

Dit project kwam tot stand, naar aanleiding van de vele vragen die we ontvingen en het ontbreken van een database met alle Belgische binnenvaartschepen, en wordt op een vrijwillige basis aangevuld. De geraadpleegde bronnen liggen steeds ter inzage in onze Nautische Bibliotheek aan boord van Museumschip Tordino.

De Belgische Binnenvaart Schepen database bevat op heden 12239 unieke vaartuigen, (18279 vaartuigen inclusief mutaties), 136 Belgische scheepswerven, 174 rederijen, 341 bevrachtingskantoren, 4155 schippers, 384 bidprentjes van Belgische schippers, 285 Belgische steden, dorpen en gemeenten, 62 waterwegen, 67 Belgische laad- en losinstallaties, 15 Belgische schippercafés en -dancings, 209 Belgische bruggen, 170 Belgische sluizen en 2574 foto's van binnenschepen. De database wordt frequent aangevuld. Nog niet alle schepen, sluizen, scheepswerven, waterwegen en overige gegevens zijn aanwezig!

Vandaag zijn er 4 schepen en 0 bidprentjes toegevoegd. Hou er rekening mee dat we momenteel nog de vaartuigen aan het invoeren zijn. De lijst wordt continue aangevuld. Aanvullingen en correcties zijn steeds welkom.