Belgische Binnenvaart Schepen Databank - BBS

Belgische Binnenvaart Schepen Databank (afgekort: BBS) is een centrale databank met informatie over de Belgische (en Franse) binnenvaartschepen, schippers, scheepswerven en andere aan de binnenvaart gerelateerde onderwerpen. De databank wordt onderhouden door de v.z.w. Archief- en Documentatiecentrum Erfgoed Binnenvaart.

De Belgische Binnenvaart telt nu nog een paar duizend schepen. Ooit was dit anders. Van de honderden scheepswerven zijn er slechts een handvol over en vele schepen zijn inmiddels verdwenen.

Belgische Binnenvaart: Een versnipperde geschiedenis....

In vergelijking met landen als Frankrijk, Duitsland en Nederland is er relatief weinig vastgelegd over de Belgische binnenvaart. De beschikbare informatie is vaak onvolledig, slecht gedocumenteerd of niet openbaar toegankelijk. Wat wél beschikbaar is, is verspreid over verschillende bronnen.

Waar mogelijk, en mits toestemming van de auteur of bij verlopen auteursrechten, proberen wij eveneens bepaalde werken digitaal aan te bieden.

Onderzoek naar historische schepen en schippers

Op ons museumschip ontvangen we regelmatig vragen van familieleden die op zoek zijn naar het schip van hun (groot)ouders of andere verwanten. Helaas is zoeken op schippersnaam met de huidige bronnen niet mogelijk. De weinige beschikbare lijsten zijn alfabetisch gerangschikt op scheepsnaam en vermelden meestal geen bouwwerf, hooguit de plaats waar het schip werd gebouwd. Bovendien zijn de registratiegegevens vaak door de schipper zelf verstrekt, wat de betrouwbaarheid kan beïnvloeden.

Door de jaren heen ondergaan schepen vaak ingrijpende veranderingen: ze worden verbouwd, gemotoriseerd of hergemotoriseerd. Sommige schepen worden verlengd of omgebouwd van vrachtschip naar passagiersschip. Daarnaast wisselen schepen meermaals van eigenaar, en niet zelden worden ze na verkoop voor sloop alsnog opnieuw ingezet in de beroepsvaart of omgebouwd tot woonschip.

De Databank: Een Overzicht van de Belgische Binnenvaart

Met deze databank bundelen we alle beschikbare informatie om een gestructureerd totaalbeeld te creëren. Naast schepen en schippers omvat de binnenvaart ook scheepswerven, waterwegen, bruggen, sluizen, schippersinternaten en andere essentiële infrastructuren en instanties. Veel van deze elementen langs onze waterwegen zijn inmiddels verdwenen, en vaak rest ons enkel nog herinneringen of oude ansichtkaarten. Waar mogelijk worden deze kaarten toegevoegd.

Om de historische context nog beter te visualiseren, is de databank geïntegreerd met het online geo-platform OpenStreetMap. Hierdoor kunnen geïnteresseerden eenvoudig de locaties opzoeken van verdwenen of nog bestaande maritieme infrastructuren.

Vanaf versie 1.0i is de databank verder uitgebreid met een archief en een beeldbank, waarin schepen, schippers en scheepswerven gedocumenteerd worden. Momenteel zijn al meer dan 2189 documenten gekoppeld aan specifieke schepen. Sinds december 2024 wordt bovendien het archief van de vzw Rijn- en Binnenvaartmuseum toegevoegd aan de beeldbank.

De bronnen die voor dit project zijn geraadpleegd, zijn beschikbaar in onze Nautische Bibliotheek aan boord van Museumschip Tordino.

De Belgische Binnenvaart Schepen Databank bevat op heden 13954 unieke vaartuigen, (23263 vaartuigen inclusief mutaties), 147 Belgische scheepswerven, 174 rederijen, 341 bevrachtingskantoren, 4156 schippers, 384 bidprentjes van Belgische schippers, 285 Belgische steden, dorpen en gemeenten, 62 waterwegen, 67 Belgische laad- en losinstallaties, 31 Belgische schippercafés en -dancings, 209 Belgische bruggen, 170 Belgische sluizen en 4801 foto's van binnenschepen. De Databank wordt frequent aangevuld. Nog niet alle schepen, sluizen, scheepswerven, waterwegen en overige gegevens zijn aanwezig!

Vandaag zijn er 0 schepen en 0 bidprentjes toegevoegd. Hou er rekening mee dat we momenteel nog de vaartuigen aan het invoeren zijn. De lijst wordt continue aangevuld. Aanvullingen en correcties zijn steeds welkom.